Hollerith Erfasst

Czy zastanawiali się Państwo kiedyś co oznacza napis „Hollerith Erfasst”, który znajduje się na kartach osobowych więźniów obozów koncentracyjnych? Proszę spojrzeć na poniższe karty więźniów KL Mauthausen (a wcześniej Fortu III w Pomiechówku). Stempel „Hollerith Erfasst” oznacza, że karta więźnia została skatalogowana według systemu Hollerith’a.

Nazwa pochodzi od nazwiska Hermana Hollerith’a (1860-1929) – amerykańskiego inżyniera i wynalazcy, protoplasty firmy IBM, uważanego za ojca obliczeń zautomatyzowanych. W roku 1887 zbudował maszynę liczącą, której zadaniem było stabelaryzowanie danych o umieralności ludności USA. Maszyna wykonała obliczenia w ciągu kilku dni, zamiast 3 tygodni pracy zespołu rachmistrzów.

W czasie II wojny światowej Niemcy używali kilkuset maszyn sortujących Holleritha, dostarczonych przez firmę Dehomag (Deutsche Hollerith-Maschinen Gesellschaft mbH - niemieckie przedsiębiorstwo należące do IBM). W trakcie opracowania danych wykorzystali ok. 80 mln kart perforowanych wytworzonych przez Dehomag. Technologii tej użyto między innymi do przygotowania w 1939 r. ataku na Polskę oraz zwiększenia efektywności planu tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej.

Maszyny sortujące w systemie Hollerith zainstalowane były we wszystkich obozach koncentracyjnych. Umożliwiały kontrolę transportów kolejowych i ogólnie ułatwiały prowadzenie operacji odszukania, przemieszczenia i kontroli ludzi w całej okupowanej Europie.

(źródło zdjęcia: ITS, informacji: Wikipedia)