Historia ekshumacji w Forcie III

W Forcie III trwają kolejne prace archeologiczne. Warto więc przypomnieć historię ekshumacji jakie w Forcie miały miejsce. Wszystkie staramy się jak najlepiej dokumentować i publikować posiadane informacje na naszej stronie internetowej.

W Forcie III w Pomiechówku odbyło się łącznie pięć ekshumacji (poza obecnie prowadzonymi pracami).

Pierwsza, największa ekshumacja miała miejsce w połowie kwietnia 1945 roku -> tu można zobaczyć zdjęcia.  Poprzedziła ją Msza Święta odprawiona wśród tłumów ludzi i rodzin zgromadzonych na terenie Fortu. Ekshumowano przede wszystkim ofiary zbrodni popełnionych w Forcie w 1944 r. Ślady poprzednich były przez Niemców starannie zacierane, m.in. poprzez wydobywanie ciał z ziemi i palenie ich na specjalnie przygotowanym ruszcie. Wiele ekshumowanych ciał więźniów zostało przez rodziny rozpoznanych i zabranych na cmentarze całego Mazowsza. Ciała wydobyte a nie rozpoznane zostały pochowane w tymczasowej mogile na tzw. Górce. W czasie ekshumacji nie było obecne PCK.
Już z udziałem PCK odbyły się kolejne ekshumacje:

• w dniu 14 listopada 1946 roku – odbywała się ekshumacja poległych nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego z 1939 roku. Wszystkich ekshumowanych żołnierzy pochowano w zbiorowej mogile na cmentarzu w Pomiechowie.
• w dniach 18-19 czerwca 1948 roku – odbyła się ekshumacja mogiły więźniów ekshumowanych i pochowanych na tzw. Górce po ekshumacji z kwietnia 1945 r. Ekshumowano ponad 130 osób, których szczątki przeniesiono na cmentarz w Pomiechowie.
• W dniu 13 sierpnia 1966 roku - ekshumowano szczątki dwóch żołnierzy polskich, na które natrafiono podczas prac budowalnych na terenie Fortu.

 -> tu można zobaczyć zdjęcia

Na przełomie października i grudnia 2018 roku Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej wraz z Łódzką Fundacją Badań Naukowych przeprowadzili kolejne prace ekshumacyjne w Forcie -> tu można zobaczyć zdjęcia.  Wykopaliska były przeprowadzane w trzech miejscach (vide: mapka):

• Strefa A - lewy, mały plac (gdzie odkryto szczątki więźniów) -> rysunek
• Strefa B - plac broni na lewym barku (brak szczątków ludzkich) -> rysunek
• Strefa C – (brak szczątków ludzkich) -> rysunek

Podczas przeprowadzonych ekshumacji znaleziono artefakty należącyce do ofiar.  W dniu 15 grudnia 2018 roku odbył się uroczysty pogrzeb. Pochowano szczątki szesnastu mężczyzn, dziesięciu kobiet oraz szczątki poekshumacyjne należące do co najmniej kolejnych 31 osób -> tu można zobaczyć zdjęcia. 

W dniu 17 czerwca 2019 r. rozpoczął się drugi etap prac ekshumacyjnych wykonywanych przez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN. Prace potrwają około miesiąca, zwieńczone zostaną pogrzebem odnalezionych osób. Tutaj można zobaczyć miejsca w których trwają prace oraz zdjęcia z prowadzonych prac.

Zachęcamy do przeglądania naszej Galerii. Zdjęcia z prac archeologicznych uzupełniamy na bieżąco.